Wiąz szypułkowy

pochodzenie / występowanie:
Wiąz szypułkowy jest u nas gatunkiem rodzimym. Występuje w mieszanych lasach liściastych na nizinach, rzadko powyżej 600 m nad poziomem morza, często też w kamienistych lasach łęgowych w dorzeczu większych rzek, na glebach wilgotnych i podmokłych, czasem zalewowych, głębokich, urodzajnych i zasadowych, iłowych.

wygląd:
Jedną z najbardziej widocznych cech wiązów są ich asymetryczne liście o długości 7-12 cm i szerokości 6-9 cm, eliptyczne lub owalne, na wierzchołku krótko zaostrzone. Liście od spodu są szarozielone, pokryte włoskami. Małe kwiaty w kitkach pojawiają się do marca do kwietnia. Owoce mają 10-12 mm i rozwijają się już w maju. W porównaniu z innymi przedstawicielami rodziny wiązowatych (wiąz górski, wiąz pospolity) owoce wiązu szypułkowego są płaskie, mają 3,5 cm i srebrzyste zabarwienie. Inną widoczną cechą wiązu szypułkowego są jego deskowate korzenie. W przypadku rodzimych gatunków drzew takie korzenie są wyjątkiem, znanym raczej z obszaru tropików. Drzewa mają dzięki nim większą stabilność. Wiąz szypułkowy dorasta do 35 m wysokości i osiąga wiek około 250 lat.

wykorzystanie:
Drewno wiązu jest twarde, odporne na uderzenia i nacisk, łatwo poddaje się obróbce. Wartościowe drewno było wykorzystywane do produkcji sklejki, długich łuków, obręczy, cembrowin, kół, a także dzwonów. Ze względu na to, że wiązy są stosunkowo rzadkimi drzewami, nie mają obecnie znaczenia gospodarczego.

ciekawostka:
Obumieranie wiązów, przede wszystkim wiązu górskiego, wiązu pospolitego, doprowadziło do wyraźnego spadku jego liczebności. Wiąz szypułkowy nie bywa tak często atakowany przez grafiozę wiązów, która jest powodem obumierania tych drzew. Chorobę wywołuje grzyb, przenoszony przez chrząszcza ogłodka wiązowca, zasiedlającego korę drzew, którą nawierca. Przewiercając korę przenosi grzyb do wnętrza drzewa. Zaatakowane drzewa poznamy po gwałtownym więdnięciu korony. Liście zmieniają kolor i usychają. Pozostają jednak na gałęziach także zimą, co jest jednoznaczną oznaką choroby. W zależności od wieku zaatakowanego drzewa, choroba może trwać miesiące, a nawet lata. Z reguły kończy się obumarciem drzewa. Jedyną możliwością zapobiegania jest likwidacja ogłodka wiązowca. Do jego naturalnych wrogów należą owadziarki Chalcididae i srogonie, które przywabiają do drzewa substancje chemiczne występujące w wiązach zaatakowanych przez ogłodka wiązowca. Inną możliwością jest wykorzystanie bakterii, które produkują substancje, chroniące drzewo przed grzybami lub tworzenie bardziej odpornych odmian wiązu poprzez uszlachetnianie.