Grab pospolity

pochodzenie / występowanie:
Drzewo należy do rodziny brzozowatych. Ciepłolubny grab jest rodzimym gatunkiem drzewa i występuje na Pogórzu Łużyckim w naturalnych, mieszanych lasach liściastych, bogatych w składniki odżywcze. Jest gatunkiem charakterystycznym dla lasów grabowo-dębowych.

wygląd:
Cechą charakterystyczną starszych grabów pospolitych jest ich gładka, ciemnoszara kora z jasną, pionowo siatkową strukturą. W maju na drzewach rodziny brzozowatych można zaobserwować charakterystyczne bazie (kotki). Mające nawet 7 cm długości długie kotki to męskie kwiaty grabu. Tak samo jak u brzozy kwiaty żeńskie można zauważyć na czubku młodych pędów liści. Od września na drzewie pojawiają się owoce – orzeszki, ukryte w trzyklapowej liściowej okrywie. Owoce mogą być przenoszone przez wiatr na niewielkie odległości, w ten sposób grab pospolity trafia na nowe stanowiska. Liście, które mają ok. 10 cm długości, są skrętoległe, podłużnie jajowate, na czubku krótko zaostrzone, podwójnie ostro piłkowane. Grab pospolity dorasta do 25 m wysokości i osiąga wiek do 150 lat.

wykorzystanie:
Gospodarcze wykorzystanie grabu pospolitego jest minimalne. Drewno można wykorzystywać do produkcji parkietu, może być używane także do produkcji fortepianów. W przeszłości drewno grabowe było wykorzystywane do produkcji narzędzi rolniczych lub krosien tkackich. Drewno grabowe jest też znakomitym drewnem opałowym. Grab pospolity był wcześniej uprawiany w lasach Górnych Łużyc jako źródło drewna na opał. Grab bardzo dobrze się regeneruje za pomocą bocznych pędów, co stanowiło jego zaletę w porównaniu z innymi gatunkami drzew, np. bukiem pospolitym, który po przycięciu bardzo wolno się regeneruje. Masa z regularnego przecinania grabu była wcześniej wykorzystywana również jako pasza dla bydła i trzody. Trzeba też wspomnieć znaczenie grabu pospolitego dla tworzenia ogrodów i kształtowania krajobrazu. Wspaniała zdolność odnowy i gęste ulistnienie są powodem sadzenia grabu pospolitego w żywopłotach.

ciekawostka:
Swoje nazwy zawdzięczają grabowi Straßgräbchen (grab = „Hainbuche“) pod Bernsdorfem lub także Gräfenhain pod Königsbrückiem. Nasadzenia grabu pospolitego wyznaczały dawniej granice pól lub pastwisk.