Buk zwyczajny

pochodzenie / występowanie:
Buk zwyczajny (pospolity) jest najbardziej rozpowszechnionym gatunkiem drzewa w Niemczech. W przybliżeniu 14% niemieckich lasów tworzy buk pospolity. Bez wielowiekowych ingerencji człowieka w strukturę lasów buk pospolity byłby dziś dominującym gatunkiem naszych lasów. Jeden z ostatnich większych, bliskich naturze lasów bukowych możemy znaleźć na szczycie Luż. Preferuje gleby piaszczyste do ilastych, bogate w składniki odżywcze, dostatecznie zaopatrywane w wodę. W przypadku gleb bardziej suchych lub bardziej wilgotnych dopuszcza występowanie także innych gatunków drzew. Buk pospolity rośnie w rejonach górskich i na równinach.

wygląd:
Zimą buk leśny bardzo łatwo rozpoznaje się po ołowiowoszarej i naprawdę gładkiej korze. Inną cechą charakterystyczną są spiczaste, brązowe pąki. Buk zwyczajny kwitnie jednocześnie z wypuszczaniem liści od kwietnia do maja. Kwiaty męskie i żeńskie występują na jednym drzewie. Z kwiatów męskich rozwijają się dwucentymetrowe orzeszki zwane bukwiami, które dojrzewają na drzewie do września. Buk zwyczajny osiąga wiek do 300 lat, wysokość do 45 m.

wykorzystanie:
Buk zwyczajny znajduje szerokie zastosowanie, które dla człowieka jest bardzo interesujące. Drewno bukowe nabrało znaczenia w produkcji różnych przedmiotów dla gospodarstwa domowego, np. chochli lub balii. Wraz z pojawieniem się kolei z drewna bukowego zaczęto produkować podkłady kolejowe. Dziś z drewna bukowego wytwarza się zabawki i meble. W gospodarce leśnej buk zwyczajny jest popularnym gatunkiem drzewa o wszechstronnym zastosowaniu i znakomitej odporności na szkodniki. Drewno bukowe pali się dobrze i długo. W średniowieczu i wczesnej epoce nowożytnej popiół z tego drewna wykorzystywano w produkcji szklarskiej. Wysokie zużycie przyczyniło się do masowego wyniszczenia lasów bukowych. Wykarczowane tereny zostały obsadzone świerkami. Mimo że bukiew czyli nasiona buków są lekko trujące, w okresach biedy służyły jako pożywienie. Olej z orzeszków wykorzystywano do gotowania lub jako olej do lamp. Liście buka rozkładają się bardzo powoli, dlatego używano ich jako podściółki dla bydła i trzody tam, gdzie brakowało słomy.

ciekawostka:
Niektóre miejsca, np. Buchwalde lub Bocka (Bukowc) pod Bautzen /Budziszyn/ zawdzięczają swoje nazwy bukowi zwyczajnemu, od którego pochodzą też nazwy niektórych gór. Dzisiejsze niemieckie słowo oznaczające książkę „Buch” również pochodzi od niemieckiej nazwy buku „Buche” i jest wywodzone od dawnych Germanów, którzy na bukowych drągach wycinali swoje tajne znaki i runy. Ze względu na mocne zacienienie w zwartym drzewostanie bukowym w piętrze runa leśnego w buczynach nie znajdziemy prawie żadnych roślin. Z bukiem wiąże się około 500 gatunków zwierząt, między innymi ponad 300 zamieszkujących drzewo gatunków chrząszczy.