Olsza czarna
Alnus glutinosa
pochodzenie / występowanie:
Olsza czarna jest bardzo rozpowszechnionym gatunkiem rodzimym. Jest typowym przedstawicielem lasów podmokłych, ponieważ preferuje stanowiska wilgotne. Nad brzegami rzek i potoków może tworzyć
zbiorowiska monokulturowe. Jest pionierskim drzewem, które szybko rozprzestrzenia się na odpowiednich stanowiskach. Olsza czarna jest w stanie rozwijać system korzeniowy także pod wodą, co pomaga
w jej rozprzestrzenianiu się właśnie nad ciekami wodnymi.
wygląd:
Jako przedstawicielka rodziny brzozowatych olsza czarna ma na wiosnę typowe, nawet 12-centymetrowe kotki. Chodzi o kotki męskie. Kwiaty żeńskie osiągają 1-1,5 cm długości, mają wystające czerwone
blizny. Kwiaty zakwitają przed puszczaniem liści. Olsza kwitnie w marcu i kwietniu. Kwiaty męskie i żeńskie możemy znaleźć nawet na jednej gałęzi. Z kwiatów żeńskich powstają 2-centymentrowe
szyszeczki, które są na początku zielone, a gdy dojrzeją są ciemnobrązowe i zdrewniałe, pozostają na drzewie jeszcze długo po opadnięciu nasion. Drewno olszy czarnej ma charakterystyczny
czerwonawy kolor. Olsze czarne dorastają do 25 m wysokości i osiągają wiek około 120 lat.
wykorzystanie:
Miękkie drewno jest łatwe w obróbce, dlatego znalazło w przeszłości różne zastosowania, głównie w przemyśle drzewnym. Obecnie przemysłowe wykorzystanie drewna olchowego jest w odwrocie. Zarośla
olszy występują obecnie przede wszystkim w miejscach, które są trudno dostępne dla sprzętu technicznego. Pod wodą drewno zyskuje ekstremalną twardość, z tego powodu było wykorzystywane do budowli
umieszczonych w wodzie (np. w Wenecji). Wysoka zawartość garbników w korze i kwiatostanach była wykorzystywana w garbarstwie. Obecnie ponownie znajduje zastosowanie w nowoczesnych budowlach
hydrotechnicznych, jest sadzona w ramach naturalnych działań przeciwdziałających erozji nad brzegami potoków i rzek. Stosunkowo niskim kosztem można w ten sposób ustabilizować zagrożone erozją
brzegi i następnie je utrzymać.
ciekawostka:
Miejscowości Oelsa pod Löbau albo też Klein-Oelsa pod Niesky w Niemczech zawdzięczają swoje nazwy właśnie olszy. Pyłki olszy czarnej wywołują pierwsze reakcje alergiczne w roku. W przeszłości z
szyszek wytwarzano czarny atrament.